Sujatta Bahtt (Ahmedabad, 1956) is een dichteres uit India. Ze woonde lange tijd in de VS, werkte in Canada en woont nu in Bremen. Ze trad in mei 1997 op tijdens het internationale poëziefestival in de zuid afrikaanse stad Durban. Het eerste na de afschaffing van de apartheid. Een verslag van het festival werd door Novib uitgegeven onder de titel Dichters in Durban.
Als je je dochter Knoflook zou noemen
in plaats van Lelie of Roos
Zij zou ver reizen
om paddestoelen te vergaren
Na een nacht van regen
zou zij slakken redden,
ze terug op brede bladeren zetten,
de hoge stengels kunnen ze dragen.
Zij zou nooit een oogst tomaten
verloren laten gaan.
Je zou nooit weten
dat zij Knoflook was
want zij zou naar rozen geuren –
haar tuin overvloeiend van venkel.
Zij zou ver reizen
om paddestoelen te vergaren, die dochter
die je Knoflook hebt genoemd.
En anders dan Tolstojs Varenka
zal zij een man ontmoeten
die het niet erg zal vinden
om te praten over paddestoelen.
De vertaling uit het engels is van Hugo Claus. Je dochter Knoflook noemen is hilarisch. Onwillekeurig moet ik denken aan de song van Johnny Cash A boy named Sue. De teneur in die song is dat die naam belachelijk is en schadelijk voor de betreffende jongen. Sue zou het zijn eigen zoon niet aandoen.
Met betrekking tot Knoflook is het juist niet zo. In het gedicht is er voortdurend sprake van het woordje ‘zou’: als je je dochter Knoflook zou noemen. Het is de mogelijkheidsvorm, de potentialis. En gezien het vervolg zou je het ook een aanbeveling kunnen noemen. Als je haar zo noemt, dan gebeuren er mooie dingen. Want knoflook staat niet voor iets zomaars.
Knoflook is in indische traditionele natuurgeneeskunde (de Ayurveda) een geneeskrachtige bol, o.a. goed tegen wormen en te gebruiken bij huidziekten en lepra. Het is vet, heet, afrodiserend, scherp en zwaar, lees ik in een uitleg.
In het gedicht hoor ik een oproep om andere culturen te omarmen en open te staan voor niet-westerse tradities. Zo zou het meisje Knoflook bv voorbestemd zijn om zich te interesseren in paddestoelen, die in veel culturen bekend zijn als medicijn, ook in de Ayurvedische traditie. Ze hebben allerlei gezondmakende en evenwichtbrengende eigenschappen. Bekend zijn vooral de Shiitake.
Het meisje Knoflook zou zorgen voor de natuur en zou een rijke moestuin hebben met bijzondere kruiden, zoals Venkel. Venkel staat bekend om het aantrekken van vriendschap. Venkel geeft je moed, tollerantie en compassie.
Verspillen zou Knoflook niets, zeker de tomaten niet, die vruchtbaarheid symboliseren en liefde, romantiek en passie.
Knoflook zou geen onderdanig zich wegcijferend meisje zijn, zoals Varenka uit Tolstojs roman Anna Karenina. Nee, zij zal op onderzoek uitgaan, verre reizen maken en een man ontmoeten die haar belangstelling deelt.
Mijn glimlach over dit gedicht blijft, vooral om de speelse manier waarop het oproept het andere te accepteren.
Het schilderij AYURVEDA (2015) is van Bernard Pineau