Er zijn niet veel dichters die hun gedichten zelf verklaren. Het volgende is van Dingeman Kuilman en staat in zijn bundel Wrakgenoten Verklaarde gedichten, uit 2014.
THE HARE IS MY HATTER
Hé jij daar! Handelsreiziger zonder hoed!
Denk niet dat je een dichter bent! Denk jij dat niet!
Je bent op zoek in Lissabon
en spiegelt je in ruit na ruit.
Zo sta je tussen porselein
als ik je zie. Op zoek naar wat?
Jij daar! Zonder hoed tussen serviesgoed en kristal,
weet je het al?
Niet als krekels onder een zomermaan,
niet als diepe waterval
niet als de haan, niet als de hond,
niet als de zee en ook de wind
Jij, je dient je hoofd op een schaal,
beschilderd met een jachttafereel,
scherp als het lemmet op je keel
is je tong. Je bent nog jong. Wat wil je zijn?
Couplet? Refrein? Kip zonder kop?
Zal in zevenvoud gesluierd gaan
de danseres? Of denkt de hoedenmaker om half zes:
Hij komt niet meer.
De verklaring van de dichter luidt:
“De titel is enerzijds een Engelse klanknabootsing van ‘De Heer is mijn herder’ (psalm23), anderzijds een associatie met March Hare en de Mad Hatter uit Alice in Wonderland (1865).
De laatste twee strofen verwijzen naar Johannes de Doper, profeet en wegbereider van Jezus, wiens hoofd geschonken werd aan Salomé, als beloning voor haar dans met de zeven sluiers. Dat is althans de christelijke mythe; de schaarse bronnen vertellen alleen dat Johannes de Doper rond het jaar 34 werd gedood door de viervorst Herodes antipas.”
Gelukking valt er voor de lezer nog genoeg na te denken en fantaseren over het gedicht. Die handelsreiziger zou jij ook kunnen zijn of bijvoorbeeld wetenschapper op een congres in Lissabon of ambtenaar op werkbezoek. Je voelt je ook een beetje dichter en gaat op zoek naar een mooie portugese bolhoed, zo één die Pesoa ook ophad, zoals op een portret van die dichter dat op één van zijn in het Nederlands vertaalde bundels staat afgebeeld.
Je loopt door de stad en raakt afgeleid door winkeltjes met snuisterijen of met serviesgoed.
Je bent een bescheiden dichter. Je woorden zijn niet zo van levensbelang als het tjirpen van de krekels, het gekuleleku van de haan of het geblaf van de hond en ze klinken niet zo mooi als een waterval, of de zee en de wind.
Recensenten maken je wel een kopje kleiner, als je het zelf niet doet.
Hat on, break me an X.
De overmoed laat je varen. Die hoed vergeet je. Het is tegen sluitingstijd. De hoedenmaker gaat die hoed niet meer verkopen.
Noot: ‘Hat on, break me an X’ is een engelse klanknabootsing van de tweede zin van het refrein van psalm 23: Het ontbreekt mij aan niets.
De afbeelding is van een portret van de Portugese dichter Fernando Pessoa, dat staat afgebeeld op de cover van een van zijn in Nederland uitgebrachte bundels gedichten.